به گزارش «نماینده»، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست علنی عصر امروز (2 دی ماه) مجلس در جریان رسیدگی به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و دانشگاه تهران درخصوص راهبردها، سیاست‌ها و شیوه‌های حکمرانی مطلوب آب و تعدیل مصرف آب بخش کشاورزی پس از بررسی مشکلات آب کشور در حضور رئیس‌جمهور، گفت: هم نظرات دانشگاه و هم جمع‌بندی دانشگاه را مشاهده کرده‌ام و هم دوستان ما در مرکز پژوهش‌ها بررسی‌های خود را ارائه داده‌اند که همگی بر یک موضوع متمرکز بوده‌اند و آن، بحث حکمرانی آب است.

وی افزود: این مسئله صرفاً به حوزه آب محدود نمی‌شود و ما همین چالش حکمرانی را در حوزه انرژی نیز داریم. وقتی به حوزه انرژی وارد می‌شویم، مشاهده می‌کنیم که در بخش مصرف دچار مشکل هستیم و در بخش تولید نیز وضعیت مشابهی وجود دارد و در حوزه آب نیز دقیقاً همین شرایط حاکم است، به‌گونه‌ای که مهم‌ترین اشکال ما در بخش مصرف است.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: آقای رئیس‌جمهور، قوانینی که به آن‌ها اشاره کردید، واقعاً قوانینی هستند که از دل پژوهشکده‌ها و دانشگاه‌ها بیرون آمده‌اند. گاهی اوقات یک موضوع دچار خطا می‌شود و به برخی ملاحظات توجه نمی‌کنیم؛ ممکن است یک طرح از نظر علمی قوی و دقیق باشد، اما به توان دولت، ظرفیت مالی دولت و امکانات اجرایی آن توجه نشود.

وی تأکید کرد: ما باید این موضوعات را با توان واقعی اجرای کار تنظیم کنیم و ظرفیت انجام کار را به‌عنوان یک اصل مهم در نظر بگیریم.

قالیباف گفت: در برنامه هفتم توسعه، به‌ویژه در مباحث مربوط به ماده 38، هم دانشگاه تهران و هم مرکز پژوهش‌ها اولین تأکید خود را بر حکمرانی در حوزه مصرف گذاشته‌اند. موضوع اصلی این است که چگونه می‌توانیم به‌صورت واقعی در این مسیر حرکت کنیم.

وی ادامه داد: وقتی از مدیریت آب و حکمرانی آب صحبت می‌کنیم، باید توجه داشته باشیم که کشور دارای شش حوزه اصلی آبریز است و حدود 30 حوزه فرعی و ناحیه نیز ذیل این شش حوزه تعریف می‌شود.

قالیباف ادامه داد: یکی از اشکالات اساسی در حکمرانی آب این است که سازماندهی سیاسی فضا در کشور با عوامل طبیعی، از جمله آب و حوزه‌های آبریز، منطبق نشده است. ساختارهایی مانند فرمانداری‌ها و استانداری‌ها بر اساس تقسیمات سیاسی شکل گرفته‌اند، اما این تقسیمات با مرزهای طبیعی همخوانی ندارند.

وی تأکید کرد: وقتی مرز استان‌ها مشخص می‌شود، یک استان ممکن است هم حوزه مرکزی و هم حوزه‌های فرهنگی متفاوتی داشته باشد و مدیریت واحدی بر آن حاکم نباشد که این خود یکی از مشکلات جدی ماست و عدم حکمرانی از همین‌جا آغاز می‌شود.

رئیس مجلس گفت: در حوزه مسئولیت مصرف آب، اکنون آب از چاه‌ها برداشت می‌شود، اما حداکثر 20 درصد آن به‌صورت سازماندهی‌شده و مدیریت‌شده تحویل داده می‌شود. در بخش مدرن‌سازی نیز وضعیت مشابهی وجود دارد و بخش عمده‌ای از آب به‌صورت فله‌ای مصرف می‌شود.

وی ادامه داد: حدود 70 تا 75 درصد منابع آبی که عمدتاً ناشی از بارش‌هاست، وارد بخش کشاورزی می‌شود و این آب عمدتاً به‌صورت فله‌ای مصرف می‌شود.

وی تأکید کرد: اگر بخواهیم مصرف آب را کنترل کرده و از ورود فله‌ای آن به بخش کشاورزی جلوگیری کنیم، باید سازوکار مشخصی داشته باشیم؛ در حالی که این اتفاق در حال حاضر رخ نمی‌دهد. اکنون ما 69 دشت داریم که 48 دشت آن ممنوعه شده و بسیاری از آن‌ها خشک شده‌اند که علت اصلی آن نبود حکمرانی صحیح و مصرف فله‌ای آب است.

قالیباف گفت: برنامه هفتم توسعه که زحمات آن هم در دولت و هم در مجلس کشیده شده است، به‌ویژه در فصل هشتم و مواد 38، 39 و 40، دقیقاً بر همین موضوع تمرکز دارد. اگر این موضوعات را به‌صورت عملیاتی و با کمک دانشگاه‌ها، پژوهشگران و مجموعه دولت پیش ببریم و حکمرانی آب را به‌ویژه با اولویت مصرف از حالت فله‌ای خارج کنیم، با مشکلات فعلی مواجه نخواهیم شد.

وی در پایان تاکید کرد: حکمرانی در حوزه مصرف، مهم‌ترین مسئله در مدیریت آب کشور است.